1995 yılında Tatu Ylonen tarafından dönemin uzak erişim protokollerinin güvenlik açıklarının giderlmesi amacı ile geliştirilen protokole ssh denir.
1995 yılı SSH 1.0 yayınlandı , 2000 yılı SSH 2.0 yayınlandı , 2014 yılı SSH 2.1 yayınlandı ve 2019 yılı ssh 2.2 yayınlandı.
Yazımızda sizlerle temel düzey kullanım için yeterli olacak ssh komutlarını ve açıklamalarını paylaşacağız .Bu komutları gönül rahatlığı le cpanel kurulu sunucunuzda kullanabilirsiniz.
pwd : Bulunduğunuz dizini listeler. Dos komutlarında bulunan dir ile aynı işleve sahiptir .
cp : Dosyayı kopyalar.
ls : Bulunduğumuz dizinde bulunan tüm dosya ve klasörleri ekrana basacaktır.Bu komutun bir çok parametresi mevcuttur,daha fazla parametre ile daha iyi bir kullanım sağlamak içim “man ls” yazarak tüm detaylara erişebilirsiniz.
ls komutunun diğer parametreleri
ls -l : parametresi listelenen dosyaların boyut tarih parametrelerini gösterir
ls -a : parametresi gizli dosyalarıda listelemeye ekler.
ls -ls : parametresi dosyaları boyut ve tarihe göre sıralamaya olanak tanır.
mkdir : parametre olarak belirteceğiniz isim ile yeni bir klasör oluşturur
touch : Parametre olarak belirteceğiniz isim ile yeni bir dosya oluşturur
rm : Dosya silmeye yarar.
rmdir : Belirtilen klasörü silmeye yarar.
tail : Bir metin dosyasının son birkaç satırını görüntülemek için kullanılır. Tail -f olarak bir log dosyasını parametre verdiğinizde log dosyasının içeriğini canlı olarak izleyebilirsiniz.
nano : Dosya düzenleme editörüdür. Dosyaları düzenlemek için nano kullanırken nano /etc/php.ini şeklinde açabilir. Fakat unutulmamsı gereken bir konu putty ile herhangi bir conf dosyasında işlem yaptığınızda kaydederken putty kendi ekranında göründüğü gibi kaydedebilir bu durum yazdığınız kodun alt satıra geçmesine ve conf dosyanızın bozulmasına neden olur . Bulunması zor bu sorun ile karşılaşmamak için nano -w dosyayolu şeklinde kullanmaya özen gösteriniz.
service : Sunucudaki servisleri başlatmak, durumunu sorgulamak, kapatmak için kullanılır ( service httpd restart apache servisini restart eder )
ps : Sunucuda çalışan uygulamaları görmenize yarar, ps komutunun bir çok parametresi vardır.Bunlar;
kill : PID numarası verilen işlemi durdurur.
killall : Belirtilen uygulamayı tüm çalışan uygulamaları ile beraber kapatmaya yarar.
kill -6 : PID numarası verilen eggdrop işlemini durdurur.
who : Sunucuya bağlı kullanıcıları görmeye yarar.
uname : İşletim sisteminin çekirdek versiyonunu gösterir.
whoami : Kendi bilgilerinizi gösterir.
df : Hard disk istatistiklerini gösterir.
df -i : Sistemdeki inode listesini gösterir.
watch : Tırnak içerisinde belirteceğiniz komutun sürekli olarak çalışmasını sağlar.
whatis : Belirtilen komutun açılmasını sağlar.
scp : SFTP ile dosya transferi veya farklı bir SSH üzerine komut göndermeyi sağlar.
ftp : FTP bağlantısı ve işlemlerini bu komutla yapabilirsiniz.
wget : Herhangi bir URL adresinden veri çekmeye yarar.
passwd : root şifrenizi değştirmeye yarar ardından yeni şifrenizi iki kere girmenizi isteyecektir .
man : Komut hakkında yardım görüntüler.
reboot : Sunucunuzu yeniden başlatır.
shutdown : Sunucunuzun komple kapanması için kullanılır.
uptime : Sunucunuzun uptime ve load durumunu göstermektedir.
tar : Dosya sıkıştırma veya sıkıştırılmış dosyaları açmak için kullanılır.
tar -zxpf : Uzantısı tar.gz olan sıkıştırılmış dosyaları açar.
tar -xpf : Uzantısı .tar olan dosyaları açar.
unzip : Sıkıştırılmış zip dosyalarını açmaya yarar.
zip : zip uzantılı dosya sıkıştırma sağlar.